วันที่ 9 พ.ค.ที่ผ่านมา รัสเซียจัดงานรำลึก “วันแห่งชัยชนะ” หรือ Victory Day อย่างยิ่งใหญ่เหมือนทุกปี แต่สิ่งที่ต่างออกไปของปีนี้ คือ รัสเซียกำลังติดพันอยู่ในสงครามบนแผ่นดินยูเครน ซึ่งกองทัพรัสเซียเปิดฉากบุกตั้งแต่วันที่ 24 ก.พ.
ก่อนถึงวันแห่งชัยชนะเพียงหนึ่งวัน ยูเครนนำยานยนต์สงครามของรัสเซียที่ถูกทำลายโดยทหารยูเครน รวมถึงข้าวของเครื่องใช้ทหารรัสเซียที่ยึดไว้ได้ ออกจัดแสดงให้ประชาชนเข้าชมในกรุงเคียฟ ในช่วงที่มีการเฉลิมฉลองวันสำคัญของประจำปีของรัสเซีย
งานฉลองวันแห่งชัยชนะที่จัตุรัสแดงในมอสโกปีนี้ มีพิธีสวนสนาม การแสดงอาวุธยุทโธปกรณ์ และแสนยานุภาพทางการทหาร แต่สิ่งที่เป็นที่จับจ้องคือ คำกล่าวปราศรัยของประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน ผู้นำรัสเซียเกี่ยวกับสงครามที่ยังดำเนินอยู่ในยูเครน
ก่อนหน้านี้ มีการคาดการณ์จากสหรัฐและนักวิเคราะห์ชาติตะวันตกว่า รัสเซียจะยกระดับปฏิบัติการในยูเครนในวันแห่งชัยชนะ โดยคาดว่าผู้นำรัสเซียอาจจะประกาศชัยชนะเหนือยูเครน และผนวกดินแดนในภาคใต้และตะวันออกของยูเครนเข้าเป็นส่วนหนึ่งของรัสเซีย หรือมีความเป็นไปได้ที่ผู้นำรัสเซียจะประกาศสงครามอย่างเป็นทางการกับยูเครน
แต่สิ่งที่วลาดิเมียร์ ปูติน กล่าวในวันแห่งชัยชนะปีนี้ผิดไปจากที่มีการคาดการณ์ไว้ ผู้นำรัสเซียไม่ได้ประกาศสงครามหรือประกาศชัยชนะเหนือยูเครน เขากล่าวถึงความสำคัญของวันประวัติศาสตร์ซึ่งกองทัพสหภาพโซเวียตมีชัยชนะเหนือนาซีเยอรมันในสงครามโลกครั้งที่ 2
ส่วนสงครามรุกรานยูเครน ผู้นำรัสเซียย้ำว่าเป็น “สิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้” เพื่อยับยั้งการรุกรานของนาโต้และชาติตะวันตกที่พยายามขยายอิทธิพลทางทหารมาประชิดพรมแดนรัสเซีย เขากล่าวว่าการบุกยูเครนเป็นการตัดสินใจที่ ‘ถูกต้อง-ถูกเวลา’ เพื่อรักษาอิสรภาพ ความแข็งแกร่ง และอธิปไตยของรัสเซีย
“ในเคียฟ พวกเขาประกาศความเป็นไปได้ที่จะติดตั้งอาวุธนิวเคลียร์ นาโต้เริ่มแข็งขันในการนำทหารเข้าควบคุมพรมแดนที่ประชิดกับเรา การกระทำเช่นนี้ไม่อาจยอมรับได้ เป็นการคุกคามเราอย่างเป็นระบบ และยิ่งไปกว่านั้นมุ่งตรงมายังพรมแดนของเรา” ผู้นำรัสเซียกล่าว
ประธานาธิบดีปูตินย้ำว่า สงครามกับยูเครนเป็นความขัดแย้งระหว่างรัสเซียกับพวกนีโอนาซีที่หนุนหลังโดยสหรัฐและหุ้นส่วน เขายังกล่าวชื่นชมทหารรัสเซียและพลทหารอาสาที่ร่วมการรบว่า ‘กำลังสู้เพื่อมาตุภูมิ และอนาคตของประเทศ’ ซึ่งครอบครัวผู้บาดเจ็บและสูญเสียจะได้รับการดูแลอย่างดี
“ความตายของเหล่าทหารแต่ละนายของเราและเจ้าหน้าที่เป็นความโศกเศร้าร่วมกัน เป็นความสูญเสียตลอดกาลของเพื่อนฝูงและญาติพี่น้อง รัฐ ส่วนภูมิภาค สมาคม และองค์กรสาธารณะจะทำทุกอย่างเพื่อดูแลและช่วยเหลือครอบครัวเหล่านี้ เราจะให้การสนับสนุนเป็นพิเศษแก่ลูกๆ ของผู้เสียชีวิตและเพื่อนร่วมรบที่บาดเจ็บ กฤษฎีกาของประธานาธิบดีจะถูกลงนามในวันนี้” ประธานาธิบดีรัสเซียกล่าว
ทางด้านผู้นำยูเครน โวโลดีมีร์ เซเลนสกี มีคำกล่าวถึงวันแห่งชัยชนะด้วยเช่นกัน โดยกล่าวผ่านวิดีโอเผยแพร่บนโซเชียลมีเดีย เขากล่าวย้ำถึงชัยชนะเหนือรัสเซียที่จะเกิดขึ้นในเร็ววัน
“เราไม่เคยลืมสิ่งที่เหล่าบรรพชนของเราได้ทำในสงครามโลกครั้งที่ 2 มีชาวยูเครนเสียชีวิตมากกว่า 8 ล้านคน เรากำลังสู้เพื่อชัยชนะครั้งใหม่ เส้นทางที่จะไปถึงนั้นยากลำบาก แต่เราจะชนะอย่างไม่ต้องสงสัย” ประธานาธิบดียูเครนกล่าว
“ตลอดมาเราต่อสู้เพื่อตัวของเราเอง เพื่อเสรีภาพของเรา เพื่ออิสรภาพของเรา ในเร็ววันนี้ จะมีวันแห่งชัยชนะ 2 วันในยูเครน เราชนะ เพราะที่นี่คือแผ่นดินของเรา” ผู้นำยูเครนย้ำ
นิทรรศการยานยนต์สงครามรัสเซีย จัดขึ้นที่พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์การทหารแห่งชาติยูเครนในกรุงเคียฟ ยานยนต์เหล่านี้ได้รับมอบจากกองพลน้อยที่ 112 ซึ่งสู้รบปกป้องเคียฟจากกองทัพรัสเซียระหว่างเดือน ก.พ.-เม.ย.
วันแห่งชัยชนะ หรือ Victory Day เป็นวันที่กองทัพสหภาพโซเวียตมีชัยชนะเด็ดขาดเหนือนาซีเยอรมันในสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 9 พ.ค. 1945 วันนี้ของทุกปีถูกกำหนดให้เป็นวันหยุดราชการ มีการเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่ตามเมืองต่างๆ ทั่วประเทศ และจัดพิธีรำลึกถึงผู้เสียชีวิตในมหาสงครามที่มีความสูญเสียมากที่สุดของมนุษยชาติในประเทศต่างๆ ทั่วโลก
จำนวนทหารของสหภาพโซเวียตที่เสียชีวิตในสงครามโลกครั้งที่ 2 อยู่ที่ระหว่าง 8.8-10.7 ล้านนาย ส่วนผู้เสียชีวิตรวมทั้งสิ้นของสหภาพโซเวียตจากสงครามโลกครั้งที่ 2 อยู่ระหว่าง 24-27 ล้านคน