การบุกยึดโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ซาปอริชเชีย ในเมืองซาปอริชเชีย ทางตะวันออกเฉียงใต้ของยูเครน สร้างความวิตกไปทั่วยุโรป ขนาดประธานาธิบดียูเครน นายโวโลดิมีร์ เซเลนสกี ก็เตือนว่าสถานการณ์นี้ประเทศต่างๆ ในยุโรปต้องตื่นตัวได้แล้ว เพราะอาจส่งผลกระทบไปยังประเทศอื่นในทวีปนีด้วย ไม่ใช่แค่ประเทศของตน ที่กำลังถูกรัสเซียรุกราน
สาเหตุหนึ่งเป็นเพราะ โรงไฟฟ้าแห่งนี้ที่สร้างขึ้นระหว่างปี 2527-2538 นั้นเป็นโรงไฟฟ้าแห่งใหญ่ที่สุดของยุโรป และอันดับ 9 ของโลก มีเตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์ 6 เตา ผลิตไฟฟ้าได้ถึง 950 เมกะวัตต์ต่อเตา หรือรวมกันเป็น 5,700 เมกะวัตต์ ที่เพียงพอสำหรับ 4 ล้านหลังคาเรือน ซึ่งในยามปกติแล้วจะผลิตไฟฟ้าออกมาได้ถึง 1 ใน 5 ของความต้องการไฟฟ้าในยูเครน
การเกิดไฟไหม้ที่อาคารฝึกซ้อมด้านนอกโรงไฟฟ้าเมื่อก่อนเช้ามืดวันศุกร์ (4 มี.ค.) ตามเวลาท้องถิ่น หลังโดนรัสเซียโจมตี แต่ต่อมาฝ่ายยูเครนระบุว่า มีไฟลุกไหม้จากทุกด้านของโรงไฟฟ้าเมื่อเวลา 02.30 น. ก่อนได้รับการยืนยันว่ายังปลอดภัย แล้วจึงมีรายงานตามมาว่า เมื่อเวลา 02.26 น. ตามเวลาท้องถิ่น มีเตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์เพียงเตาเดียว คือ เตาที่ 4 ที่ยังใช้งานได้ตามเดิม ส่วนเตาอื่นๆ ขาดการเชื่อมต่อจากระบบไปแล้ว
อย่างไรก็ตาม มีการยืนยันในเวลาต่อมาจากฝ่ายยูเครนว่าโรงไฟฟ้ายังปลอดภัย ส่วนทบวงพลังงานปรมาณูสากลขององค์การสหประชาชนก็ระบุสอดคล้องกันว่า ยังไม่พบการรั่วไหลของกัมมันตภาพรังสีที่โรงไฟฟ้าซาปอริชเชีย
เช่นเดียวกับนางเจนนิเฟอร์ แกรนโฮล์ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงานสหรัฐ ที่ยืนยันเรื่องดังกล่าว ว่าเตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์ของโรงไฟฟ้าแห่งนี้ได้รับการปกป้องจากโครงสร้างที่แข็งแรง และมีคนปิดเตาปฏิกรณ์อย่างปลอดภัย
- ดับไฟได้แล้ว! โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ยูเครนปลอดภัยไม่ระเบิด ไม่พบกัมมันตรังสีรั่วไหล
ข่าวนี้ทำให้หลายคนหวนย้อนไปถึงโศกนาฏกรรมภัยพิบัติจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์วลาดิมีร์ เลนิน หรือที่รู้จักในชื่อโรงไฟฟ้านิวเคลียร์เชอร์โนบิล ที่เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 26 เม.ย. 2529 ซึ่งเหตุการณ์นี้ก็เกิดขึ้นในยูเครน แต่เกิดขึ้นจากข้อผิดพลาดบางอย่างจนทำให้เตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์เตาที่ 4 ระเบิดขึ้น
แม้เหตุการณ์ดังกล่าวทำให้มีผู้เสียชีวิตทันทีไม่ถึง 100 คน แต่พบว่ากัมมันภาพรังสีกระจายไปทั่วยุโรป ทำให้คนในยูเครน เบลารุส รัสซีย และประเทศอื่นๆ ในทวีปนี้ได้รับผลกระทบด้านสุขภาพแบบเรื้อรังหลายหมื่นคน
แต่ในเมื่อโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ซาปอริชเชียที่มีขนาดใหญ่กว่ามาก ความวิตกว่าผลกระทบจะรุนแรงกว่าภัยพิบัติเชอร์โนบิลก็สูงกว่ามากเช่นกัน
นายเซเลนสกี ประธานาธิบดียูเครน กล่าวเมื่อวันศุกร์ว่า “โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ที่ใหญ่ที่สุดในยุโรปเกิดเพลิงไหม้แล้ว ตอนนี้รถถังรัสเซียระดมยิงใส่โรงไฟฟ้า รถถึงพวกนี้มีกล้องจับความร้อน เพราะฉะนั้นพวกเขารู้ว่ากำลังยิงอะไรอยู่”
“ถ้าหากระเบิด เราก็จบกันหมด ยุโรปจะหมดสิ้น เราจะต้องหนีกันทั้งยุโรป”